Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD), ka kritikuar ashpër qëndrimin e Qeverisë së Kosovës, sa i përket Ligjit Anti COVID-19.
Kështu është bërë e ditur përmes një komunikate për medie nga ky Institut, ku ndër të tjera thuhet se “IKD i rikujton Qeverisë së Republikës së Kosovës rritjen e numrit të të infektuarve dhe rrezikun potencial të Republikës së Kosovës nga pandemia COVID-19, për të cilin rrezik, vazhdimisht mund të shfaqet nevoja për ndërmarrjen e masave parandaluese, të cilat masa mund edhe të paraqesin kufizim të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore jo vetëm në aspektin shëndetësor por edhe në fusha tjëra kur duhet intervenim që do të adresoheshin përmes ligjit të veçantë”.
Po ashtu IKD përmend edhe anulimin në dy raste që kishte bërë Gjykata Kushtetuese vendimet për vendosjen e masave për parandalimin e Pandemisë COVID-19.
“Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) kritikon ashpër qëndrimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës, sipas të cilës “është i panevojshëm hartimi i ligjit për menaxhimin dhe parandalimin e pandemisë, pasi kjo fushë është mjaftueshëm e rregulluar me legjislacionin në fuqi”. Me këtë rast, IKD i rikujton Qeverisë së Republikës së Kosovës rritjen e numrit të të infektuarve dhe rrezikun potencial të Republikës së Kosovës nga pandemia COVID-19, për të cilin rrezik, vazhdimisht mund të shfaqet nevoja për ndërmarrjen e masave parandaluese, të cilat masa mund edhe të paraqesin kufizim të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore jo vetëm në aspektin shëndetësor por edhe në fusha tjëra kur duhet intervenim që do të adresoheshin përmes ligjit të veçantë”.
Komunikata e plotë:
IKD kritikon qasjen e Qeverisë për menaxhimin e pandemisë, kërkon nga Kuvendi i Kosovës miratimin me urgjencë të Ligjit Anti COVID-19
Prishtinë, 9 korrik 2020 – Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) kritikon ashpër qëndrimin e Qeverisë së Republikës së Kosovës, sipas të cilës “është i panevojshëm hartimi i ligjit për menaxhimin dhe parandalimin e pandemisë, pasi kjo fushë është mjaftueshëm e rregulluar me legjislacionin në fuqi”.
Me këtë rast, IKD i rikujton Qeverisë së Republikës së Kosovës rritjen e numrit të të infektuarve dhe rrezikun potencial të Republikës së Kosovës nga pandemia COVID-19, për të cilin rrezik, vazhdimisht mund të shfaqet nevoja për ndërmarrjen e masave parandaluese, të cilat masa mund edhe të paraqesin kufizim të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore jo vetëm në aspektin shëndetësor por edhe në fusha tjëra kur duhet intervenim që do të adresoheshin përmes ligjit të veçantë.
Po ashtu, IKD i rikujton Qeverisë së Republikës së Kosovës se pikërisht për shkak të mungesës së bazës ligjore, Gjykata Kushtetuese në dy raste kishte anuluar si kundër kushtetuese vendimet për vendosjen e masave për parandalimin e Pandemisë COVID-19.
Për më tepër, në rastin KO54/20, Gjykata Kushtetuese vendimin e kishte nxjerrë më 6 prill 2020, ku kishte anuluar vendimet për caktimin e masave anti COVID-19 si kundër kushtetuese, por se si datë të hyrjes në fuqi të këtij aktgjykimi, Gjykata caktuar datën 13 prill 2020. Sipas Gjykatës Kushtetuese “Gjatë kësaj periudhe kohore dhe në kuptim të nenit 55 të Kushtetutës përkitazi me “kufizimin” e të drejtave dhe lirive themelore, institucionet relevante të Republikës së Kosovës, dhe në radhë të parë Kuvendi, duhet të ndërmarrin masat e duhura për tu siguruar që kufizimet e nevojshme të të drejtave dhe lirive themelore më qëllim të ruajtjes së shëndetit publik, janë bërë në pajtueshmëri me Kushtetutën dhe këtë Aktgjykim”.
Lidhur me zbatimin e këtij aktgjykimi, Gjykata Kushtetuese kishte ngritur shqetësim edhe në aktgjykimin KO61/20 të datës 5 maj 2020, ku kishte përcaktuar se “Gjykata gjithashtu rikujtoi që përmes Aktgjykimit KO54/20, kishte përcaktuar një datë tjetër të hyrjes në fuqi të Aktgjykimit të saj, respektivisht datën 13 prill 2020, duke theksuar se deri në këtë datë, institucionetrelevante të Republikës së Kosovës, në radhë të parë Kuvendi, duhet të ndërmarrin masat e duhura për tu siguruar që kufizimet e nevojshme të të drejtave dhe lirive themelore më qëllim të ruajtjes së shëndetit publik, të bëhen në përputhshmëri me Kushtetutën dhe Aktgjykimin KO54/20. Gjykata vë theks në faktin që përkundër kërkesës specifike drejtuar Kuvendit për të njoftuar Gjykatën “lidhur me të gjithë hapat që janë ndërmarrë nga Kuvendi i Republikës së Kosovës pas publikimit të Aktgjykimit KO54/20 të 31 marsit 2020”, Gjykata nuk ka pranuar një përgjigje nga Kuvendi. Në këtë aspekt, Gjykata fillimisht potencon faktin që është detyrim ligjor i të gjitha organeve publike që “të mbështesin punën e Gjykatës Kushtetuese dhe të bashkëpunojnë me Gjykatën Kushtetuese sipas kërkesës së saj”. Për më tepër, Gjykata vë theks në faktin se bazuar në Aktgjykimin KO54/20, Kuvendi është detyruar që, qoftë përmes plotësim-ndryshimit të legjislacionit ekzistues të zbatueshëm ose përmes miratimit të ndonjë ligji të ri, të përcakton mekanizmat dhe autorizimet më të përshtatshme, në mënyrë që autoritetet përkatëse, përfshirë Ministrinë e Shëndetësisë, respektivisht Qeverinë, të ndërmarrin masat e duhura dhe të nevojshme për luftimin dhe parandalimin e pandemisë COVID-19, në përputhshmëri me Kushtetutën dhe Aktgjykimin KO54/20. Në këtë kontekst, Gjykata gjithashtu vë theks në nenin 116 [Efekti Juridik i Vendimeve] të Kushtetutës, bazuar në të cilin vendimet e Gjykatës Kushtetuese janë të detyrueshme për gjyqësorin dhe të gjithë personat dhe institucionet e Republikës së Kosovës”.
Për këtë arsye, para së gjithash, miratimi i Ligjit për Menaxhimin dhe Parandalimin e Pandemisë COVID-19 është detyrim kushtetues i Kuvendit të Republikës së Kosovës, dhe mungesa e këtij ligji apo ndryshimeve ligjore në këtë fushë, është evidentuar nga Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës.
Në anën tjetër, krahas kufizimeve klasike si masa anti COVID-19, të cilat tanimë janë aplikuar në Kosovë, pandemia COVID-19 ka ndikuar edhe në shumë fusha të tjera dhe ka sjellë deri tek situata me të cilat institucionet e Republikës së Kosovës nuk janë ballafaquar më parë, ku prekët edhe sistemi i drejtësisë, përfshirë administrimi i proceseve gjyqësore.
Për këto arsye, krahas obligimit kushtetues për miratimin e këtij ligji apo plotësim-ndryshimit të ligjeve ekzistuese, domosdoshmëria e këtij ligji shfaqet po thuajse në të gjitha fushat e jetës institucionale dhe private në Republikën e Kosovës, dhe jo vetëm në fushën mjekësore.
Në këtë drejtim, nisur nga fakti se Qeveria për inate të ngushta politike nuk ka dhënë përkrahje për këtë ligj, kjo nuk nënkupton që Kuvendi i Kosovës të vazhdojë me shkelje të kushtetutës, përkatësisht aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese, përmes mos miratimit të Ligjit për Parandalimin dhe Luftimin e Pandemisë COVID-19.
Për këto arsye, përkundër mos përkrahjes së këtij ligji nga ana e Qeverisë, me qëllim të parandalimit dhe luftimit të pandemisë COVID-19 përmes vendimeve kushtetuese dhe ligjore, Kuvendi i Republikës së Kosovës si institucioni më i lartë kushtetues, në respektim të aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese, duhet të miratojë Ligjin për Parandalimin dhe Luftimin e pandemisë COVID-19, duke adresuar të gjitha masat për parandalimin e pandemisë, dhe duke adresuar problemet që janë shfaqur pas pandemisë COVID-19.
Për më tepër, IKD i rekomandon Kuvendit të Republikës së Kosovës që miratimin e këtij ligji ta bëjë me një urgjencë të theksuar, dhe në rastet kur ka mundësi ligjore, të shkurtojë dhe shmangë aspekte procedurale, në pajtim me rregulloren e Kuvendit të Kosovës, me qëllim të ekonomizimit të procedurës legjislative.
