×
  • Bota/Rajoni
  • Bota/Rajoni

    Pse po luftojnë Armenia dhe Azerbajxhani dhe pse ky konflikt është i rëndësishëm për botën?

    FrontOnline
    28 Shtator 2020

    Një nga konfliktet “e ngrira” të Europës ka shpërthyer përsëri. Në të gdhirë të së dielës, ushtria armene i është kundërpërgjigjur blindave dhe avionëve e Azerbajxhanit.

    Dhjetëra njerëz janë vrarë, duke përfshirë edhe civilë, ndërsa qindra numërohen të plagosur. Në mesin e një konflikti të ashpër, Armenia ngriti pretendimet se fqinji i saj Azerbajxhani filloi një operacion ushtarak brenda një rajoni të diskutuar prej shumë vitesh, të quajtur Nagorno-Karabak.

    Nagorno-Karabak, një rajon malor, pa dalje në det brenda kufijve të Azerbajxhanit, ka qenë një burim mosmarrëveshjesh mes Armenisë dhe Azerbajxhanit, prej shumë dekadash, që para krijimit të Bashkimit Sovjetik.

    Kjo pasi, Karabaku njihet ndërkombëtarisht si territori i Azerbajxhanit por popullsia vendase është kryesisht armene. Tensionet mes vendeve ranë në qetësi kur Armenia dhe Azerbajxhani u bënë pjesë e bllokut sovjetik, por ato u shfaqën sërish kur u shpërbë kontrolli nga Partia Komuniste.

    Në 1991 rajoni i Nagorno-Karabakut shpalli pavarësinë dhe që atëherë ka qeverisur vetë, me mbështetjen armene, duke u vetquajtur Republika e Artsakhit. Zyrtarisht konflikti u duk se u mbyll në një armëpushim të vitit 1994, me Armeninë që mori kontroll të plotë të Nagorno-Karabakut.

    Pse u rindez situata?

    Pandemia Covid-19 dëmtoi shumë çmimin e naftës dhe gazit në Azerbajxhan. Nisur nga kjo situatë, Laurence Broers, drejtoresha e programit Kaukaz në Burimet e Pajtimit, një grup i krijuar për arritjen e paqes mes vendeve, analizoi se sunduesit e Azerbajxhanit po përpiqen që të përfitojnë nga kjo kohë për të bërë disa përfitime territoriale.

    Duke u bërë thirrje ndjenjave nacionaliste, qeveria mund të zhvendosë vëmendjen nga gjendja kritike ku ndodhet vendi me menaxhimin e Covid-19 duke u angazhuar në konflikt dhe kësisoj të rifillojë procesin e paqes në pozita më të favorshme(pasi të ketë zotëruar rajonin Nagorno-Karabak), kohë më pas.

    Një revolucion në udhëheqjen armene riktheu shpresën se ky konflikt i heshtur mund të shkonte drejt zgjidhjes. Megjithatë këto aspirata u prenë shpejt, nisur nga qëndrimi i kryeministrit armen, Nikol Pashinyan, që mban një qëndrim të prerë për këtë çështje, të ngjashme me atë të paraardhësit të tij.

    Nga ana tjetër, qeveria azebajxhane thotë se po i përgjigjet agresionit armen në zona që janë ligjërisht territori i saj dhe të cilat janë zaptuar nga trupat armike separatiste prej dekadash.

    Pse është e rëndësishme kjo çështje në syrin ndërkombëtar?

    Përpos çështjes humanitare, me civilë nga të dyja palët që janë vrarë, konflikti shkakton shqetësim ndërkombëtar edhe për shkaqe të tjera.

    Arsyeja kryesore është fakti që Kaukazi i Jugut, zonë ku po zhvillohen luftimet, është një arterie kryesore për gazin dhe naftën nga Azerbajxhani në Turqi, Europë dhe në tregje të tjera botërore.

    Azerbajxhani furnizon me 5% kërkesat e gazit dhe naftës në Europë (duke ndihmuar në minimizimin e varësisë së BE-së nga Rusia). Në këtë mënyrë, shtetet rajonale janë shumë të interesuara që konfliktet të mos agravohen.

    Turqia ka deklaruar mbështetjen e saj për Azerbajxhanin, ndërsa Rusia është më afër Armenisë, megjithëse lidhjet e Putin me elitat azerbajxhanase janë rritur.

    Armenia ka deklaruar se Turqia po dërgon luftëtarë sirianë për të luftuar në anën e Azerbajxhanit, megjithëse nuk ka ende prova të forta për këtë, ndërsa Azerbajxhani e quan këtë akuzë “marrëzi të plotë”.

    Nga Rubrika
    Bota/Rajoni21 Nëntor 2024
    Një tragjedi që ka pikëlluar mbarë Shqipërinë ajo e Martinit të vogël, që në moshën 14-vjeçare u vra me thikë nga bashkëmoshatari...
    Bota/Rajoni21 Nëntor 2024
    Presidenti rus, Vladimir Putin, tha se ushtria e tij ka gjuajtur një raketë të re në Ukrainë me rreze të mesme veprimi....
    Bota/Rajoni21 Nëntor 2024
    Parlamenti Evropian e ka vendosur në rend dite për seancën plenare të 27 nëntorit votimin për konfirmimin e përbërjes së re të...
    Të tjera
    Lajme22 Nëntor 2024
    Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Valentina Bunjaku-Rexhepi ka denoncuar veprimet abuzuese me detyrën zyrtare të dy udhëheqësve të Autoritetit të Konkurrencës,...
    Lajme22 Nëntor 2024
    Policia e Kosovës ka dhënë detaje lidhur me plagosjen që ndodhi dje në lagjen “Kodra e Trimave” në Prishtinë, ku një burrë...
    Lajme22 Nëntor 2024
    Përfaqësues të NP “Termokos” Sh.A së bashku me përfaqësues të Komunës së Prishtinës, Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve, Ministrisë së Ekonomisë,...
    Lajme22 Nëntor 2024
    Anëtari i Komisionit Parlamentar për Shëndetësi, Bekim Haxhiu, ka kritikuar vendimin e qeverisë për rritjen e pagave në sektorin publik, duke e...
    Lajme22 Nëntor 2024
    Ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu, ka thënë se kanë nënshkruar kontratë të re me kompaninë “Salillar” nga Shqipëria...
    Lajme22 Nëntor 2024
    Edita Tahiri e cila është ish-kryenegociatorja e dialogut të Kosovës me Serbinë, ish-zëvendës kryeministre e Kosovës dhe politikane veterane e Partisë Demokratike...

    FrontOnline, © 2024 Të gjitha të drejtat e rezervuara.