Produktet e ciklit menstrual, duke përfshirë tamponët dhe pecetat higjienike, tani janë pa kosto në Skoci për këdo që ka nevojë për to.
Duke filluar nga muaji gusht, produktet menstruale do të jenë të disponueshme në farmacitë dhe qendrat e komunitetit, falë legjislacionit të miratuar nga parlamenti i Skocisë në vitin 2020.
“Sigurimi i qasjes në produktet e ciklit menstrual falas është thelbësor për barazinë dhe dinjitetin dhe heq barrierat financiare për t’i aksesuar ato”, tha Sekretarja e Drejtësisë Sociale Shona Robison në një deklaratë, duke e quajtur masën “më të rëndësishme se kurrë” në një epokë të kostove në rritje të jetesës.
“Jam krenare për atë që kemi arritur në Skoci. Ne jemi të parët, por nuk do të jemi të fundit”, tha anëtarja e parlamentit skocez Monica Lennon, e cila filloi ta publikojë propozimin më 2016.
Vitet e fundit është rritur ndërgjegjësimi se si qasja në produktet e ciklit menstrual mund të ndikojë në edukimin dhe stabilitetin ekonomik për njerëzit që kanë nevojë për to.
Skocia është vendi i parë që ofron produkte të tilla pa pagesë në shkallë kombëtare. Të tjerë, duke përfshirë Zelandën e Re dhe Kenia, shpërndajnë produkte falas në shkollat publike.
Në SHBA, një paketim tamponësh ose pecetash për menstruacione kushton rreth 7 deri në 10 dollarë për një furnizim që mund të zgjasë një ose dy muaj. Ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit kanë ndikuar në disponueshmërinë dhe kanë rritur kostot.
Rreth 14% e studentëve amerikanë të kolegjit “luftojnë” për t’i përballuar produktet e ciklit menstrual, një numër më i lartë në mesin e grave afro-amerikane dhe latine, sipas një studimi të fundit nga Universiteti George Mason. Dhe ata që rregullisht përpiqeshin për t’i përballuar ato kishin më shumë gjasa të përjetonin depresion, zbuluan studiuesit.
Gratë që mundohen për të përballuar nevojat themelore, mund të zgjedhin të anashkalojnë koston e një kutie tamponësh, duke u kthyer në letër higjienike. Një studim i grave me të ardhura të ulëta në St. Programet e asistencës si SNAP dhe WIC në përgjithësi nuk mbulojnë koston e produkteve tilla.
Hulumtimet kanë treguar se mungesa e qasjes në produktet e tilla higjienike mund të bëjë që gratë dhe vajzat të humbasin shkollën ose punën.
“Imagjinoni duke u përpjekur të bëni një test matematike duke qenë aq e frikësuar sa do të keni një incident”, tha Dr. Shelby Davies në Spitalin e Fëmijëve të Filadelfias, duke folur në një intervistë për NPR vitin e kaluar.
Letra higjienike dhe detergjenti ofrohen falas në tualetet publike, thonë avokatët, kështu që pse të mos i përdorni produktet e periodave?
Në SHBA, disa shtete kanë miratuar legjislacionin që kërkon që shkollat publike K-12 të ofrojnë produkte të ciklit menstrual pa kosto, duke përfshirë Nju Jorkun, Virxhinian dhe Oregonin. Rreth një duzinë shtetesh kanë përjashtuar produktet e periudhës nga tatimi mbi shitjet.
Në nivel federal, deputetja e Nju Jorkut, Grace Meng prezantoi legjislacionin vitin e kaluar që do të kërkonte që Medicaid të mbulonte produktet e ciklit menstrual së bashku me ofrimin e granteve dhe ndihmës tjetër për të përmirësuar qasjen në shkolla, kolegje dhe universitetet K-12, federale publike, ndërtesat dhe objektet e burgut.
Ndërkaq, nga Qendra për Informim, Kritikë dhe Aksion (QIKA) sot ishte paralajmëruar të organizohej një aksion simbolik kundër taksës 18% për produktet menstruale, por më vonë ishte anuluar.
Të kontaktuar nga Klan Kosova, nga kjo qendër thanë se aksionin e kanë shtyrë për të enjten, meqë sot ishte paraparë të jetë mot me shi dhe se nuk kanë dashur që materialet që planifikojnë t’i vendosin para objektit të qeverisë, t’u prishen.
