Perspektiva e një unifikimi paqësor korean, sado e largët të duket, do të ishte një ngjarje historike që ia vlen të planifikohet. Ndërsa përgatitemi për më të keqen, duhet të shpresojmë për më të mirën.
Kështu e fillon shkrimin e tij, Daniel Runde, në Nationalinterest, sipas të cilit, duke shpresuar për mjetet më të mira, ekziston një skenar ku kolapsi dhe ndryshimi i regjimit të Koresë së Veriut mund të ndodhë mrekullisht, duke hapur dyert për Korenë e Jugut dhe Perëndimin për të marrë përsipër në atë që shpresohet se do të ishte një “shkrirje” paqësore.
Megjithatë, shkruan Runde, sado e vështirë të duket kjo, është e rëndësishme të mbani mend se nuk është pa precedent historik, përcjell Telegrafi.
Në nëntor të vitit 1989, Berlinistët Perëndimorë dhe Lindorë u mblodhën në atë që ishte një nga kufijtë më të mbrojtur në botë dhe rrëzuan pjesët e Murit të Berlinit që kishin ndarë Gjermaninë për njëzet e tetë vjet.
Me ndihmën e udhëhequr nga SHBA, Gjermania u bashkua përmes përfshirjes së shteteve federale të Gjermanisë Lindore në Gjermaninë Perëndimore, dhe ajo filloi një rrugë për t’u bërë një nga vendet më të pasura, më të lira dhe më të mbarë në mbarë botën.
Rënia e Murit të Berlinit ishte një ngjarje që askush nuk e pa që po vinte.
Në një skenar të ngjashëm, Koreja e Jugut, Japonia dhe Perëndimi do të duhet të përgjigjen me zell dhe shpejt.
Prandaj, ata duhet të fillojnë të bëjnë plane në lidhje me koston e rindërtimit të Koresë së Veriut nëse regjimi i tij shembet dhe me hapat e Koresë së Jugut për të bashkuar dy territoret e Gadishullit Korean në një shtet unitar ashtu si bëri Gjermania Perëndimore.
Kjo do të thotë që pjesa më e madhe e barrës në rindërtimin e përpjekjeve do të binte në Korenë e Jugut.
Banka Aziatike e Zhvillimit dhe Banka Botërore gjithashtu do të ishin të ngarkuara me një detyrë kaq të madhe dhe historike.
Por a është Koreja e Jugut gati për këtë?
Vlerësimet se sa do t’i kushtojë ribashkimi Koresë së Jugut variojnë nga 3 për qind në 12 për qind të PBV-së saj vjetore gjatë disa dekadave.
Në vitin 2015, Asambleja Kombëtare e Koresë së Jugut vlerësoi se kostoja e unifikimit ndërmjet 2016-2060 do të ishte 9,2 trilionë dollarë – gati shtatë herë sa PBV-ja vjetore e Koresë së Jugut.
Ndërkohë, siç thuhet në shkrimin e Nationalinterest, Ministria e Unifikimit e Koresë së Jugut, organi kryesor qeveritar përgjegjës për marrëdhëniet ndër-Koreane, mori një total prej 1 miliard dollarë në buxhetin e saj për vitin 2020 – një rritje prej 10 për qind nga një vit më parë.
Ndër projektet e infrastrukturës, hartimi i buxhetit përqendrohet në forcimin e bashkëpunimit ekonomik në përpjekjet për të arritur një “ekonomi paqeje” midis vendeve.
Megjithatë, buxheti nuk i kalon kostot e vlerësuara të sugjeruara.
Rindërtimi i sektorit të transportit dhe energjisë në Korenë e Veriut vetëm do të kërkojë 63,1 miliardë dollarë.
Duke përdorur ribashkimin e Gjermanisë si një shembull, pjesa Lindore edhe sot e kësaj dite merr injeksione në para.
Kostoja e përgjithshme e unifikimit gjerman arrin në një total prej 2,25 trilionë dollarë.
Pjesa më e madhe (65 për qind) shkoi në përfitime sociale, ndërsa investime të tjera të rënda u bënë në infrastrukturë dhe në sigurimin e “parave të mirëseardhjes” për secilin gjerman lindor.
Me gjithë rregullimet afatgjata ekonomike, bashkimi gjerman konsiderohet si një histori suksesi pasi lejoi 16 milionë njerëz të hyjnë në një vend me standarde më të larta jetese, megjithëse ndryshimet midis Perëndimit dhe Lindjes vazhdojnë të jenë prezentë akoma, dekada pas ribashkimit.
Ish-Lindja vazhdon të gjendet pas ish-Perëndimit në masa të rëndësishme ekonomike: punësimi, të ardhurat, PBV për frymë dhe produktiviteti.
Kështu që, përvoja gjermane tregon se ribashkimi ka një çmim të kushtueshëm dhe një horizont kohor më të gjatë, shkruan Runde, përcjell Telegrafi.
Gjithashtu, duhet pasur parasysh edhe faktin se dallimet midis Koreve janë të mëdha.
Në vitin 2016, Koreja e Veriut kishte një PBV për frymë 1.500 dollarë dhe Koreja e Jugut kishte 27.608 dollarë në të njëjtin vit.
Koreja e Veriut është një nga vendet më të varfra në botë, ndërsa Koreja e Jugut është ekonomia e dymbëdhjetë më e madhe në botë.
Uria, “nën ushqyerja” dhe mungesa e qasjes në shërbimet themelore janë probleme të përhapura në Veri.
Nga një popullsi prej 25 milionë, 41 për qind janë të pangopur dhe 70 për qind vuajnë nga pasiguria ushqimore.
Veç këtyre, shërbimet shëndetësore nuk janë të pajisura për t’iu përgjigjur nevojave themelore shëndetësore të njerëzve.
Jetëgjatësia në Korenë e Veriut është gjashtëdhjetë e tetë vjet për meshkujt dhe shtatëdhjetë e gjashtë për femrat, ndërsa në Jug është tetëdhjetë vjet për meshkujt dhe tetëdhjetë e gjashtë për femrat.
Ekziston një pasiguri e madhe në lidhje me atë që do të dukej unifikimi Korean, por një studim i CSIS shikoi ekonominë e unifikimit dhe arriti në përfundimin se mund të mos jetë aq e rëndë sa është imagjinuar.
Në afat të shkurtër, unifikimi do të ngadalësonte rritjen e Koresë së Jugut dhe kostoja e unifikimit do të ishte e madhe.
Por në planin afatgjatë, përfitimet do të tejkalojnë kostot dhe të dy palët do të përfitojnë nga integrimi ekonomik, shkëmbimi i kapitalit njerëzor dhe ulja e varfërisë.
Dhe për fund, shkruan Daniel Runde, ndërsa të dy Koretë ndryshojnë shumë ekonomikisht, politikisht dhe shoqërisht nga dy Gjermanitë e vitit 1989, është e rëndësishme që Perëndimi të marrë parasysh që përpjekjet e ribashkimit do të kërkojnë lehtësisht burime të rëndësishme ekonomike me kalimin e kohës: rindërtimi i Koresë së Veriut do të jetë një projekt që do të zgjasë më shumë se tridhjetë vjet.
