Vendndodhja gjeografike strategjike e Ballkanit Perëndimor, e vendosur midis Azisë dhe Evropës Perëndimore, lehtëson lëvizjen e rrjeteve kriminale përtej kufirit të paqartë midis tregjeve legale dhe ilegale.

Kështu thuhet në raportin me titull: Para është mbret-Ndikimi i luftës në Ukrainë në flukset e paligjshme financiare në Evropën Juglindore” të publikuar nga organizata ndëkombëtare Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar, duke shtuar më tej se historikisht, rajoni ka qenë një portë për trafikun e drogës, kontrabandën e qenieve njerëzore dhe tregtinë e paligjshme, raporton portali Front Online.

“Investimet e fundit të rëndësishme në infrastrukturë, të drejtuara kryesisht nga Iniciativa e Kinës “Një brez dhe një rrugë”, kanë përshpejtuar më tej flukset e kapitalit dhe komercial. Prania e kufijve porozë, ekonomitë e ndërthurura dhe një sektori informal i konsiderueshëm (që kalon 25% në të gjitha vendet e mbuluara) krijon një mjedis të favorshëm për lëvizjen e fondeve të paligjshme. Megjithatë, faktori më kritik që kontribuon në flukset e paligjshme financiare në vendet e Ballkanit janë tiparet e tyre të përgjithshme të qeverisjes, të karakterizuara nga korrupsioni kronik, klientelizmi, sundimi i dobët i ligjit, institucionet e komprometuara të drejtësisë penale dhe ndërhyrjet e panevojshme politike. Këto dobësi sistemike shërbejnë si shtytësit kryesorë të aktiviteteve të paligjshme financiare në rajon”, potencohet mes tjerash në këtë raport.

Flukset e paligjshme financiare ndërkufitare, sipas raportit,  të vlerësuara në 1–1.6 trilion dollarë në vit globalisht  po dëmtojnë zhvillimin ekonomiknë nivel kombëtar dhe global.

“Flukset e paligjshme financiare në rajonin e Ballkanit, në veçanti, janë të shumëfishta, me shumë drejtime dhe, proporcionalisht, të mëdha si përqindje e PBB-së.4 Ndërsa daljet e paligjshme globale janë 3–5% të PBB-së botërore, IFF-të në Ballkan vlerësohen në rreth 6% të PBB-së së rajonit. IFF-të përbëjnë rreth 7% të PBB-së në Kosovë”.

Parajsa e kontrabandistëve

Lufta në Ukrainë ka shkaktuar ndërprerje të konsiderueshme në sigurinë evropiane dhe gjatë periudhave të tilla të trazuara, lulëzojnë aktivitetet e paligjshme. Dëshmitë tregojnë një fluks të konsiderueshëm armatimi në Ukrainë, përfshirë nga Ballkani Perëndimor, me pushkë dhe mortaja të prodhimit serb që përdoren në fushën e betejës. Ekziston rreziku që disa prej këtyre armëve të mund të kthehen në grupe kriminale apo paraushtarake në Ballkan ose të shiten ilegalisht në tregun e zi. Distrikti Brcko i Bosnje dhe Hercegovinës, ku takohen Kroacia, Serbia dhe Bosnja dhe Hercegovina, është një pikë e dukshme tranziti për kontrabandën e armëve në Evropë.

Paraja është ende mbret

Paraja e gatshme mbetet një mjet i preferuar për aktivitete të paligjshme në Ballkanin Perëndimor për shkak të përdorimit të gjerë të parave të gatshme dhe ekonomive të mëdha informale. Kontrabandistët përfitojnë nga biznese të ndryshme me intensitet parash për të pastruar shuma më të vogla parash, duke i bërë fondet ilegale të padallueshme nga fitimi legjitim. Tendencat e kontrabandës së parave tregojnë se, pas fillimit të luftës ruso-ukrainase në vitin 2022, qytetarët ukrainas që iknin përtej kufijve mbanin sasi të mëdha parash të padeklaruara, duke çuar në raste të dukshme të përgjimeve.

/Front Online/