Këtë javë, vizitova Maqedoninë e Veriut, Shqipërinë dhe Bosnje-Hercegovinën.

Udhëheqësit e tyre ishin të qartë në dënimin e pushtimit rus të Ukrainës dhe të tre vendet i janë bashkuar sanksioneve tona kundër Rusisë. Ne jemi të bashkuar në përpjekjet tona për të ndalur luftën dhe për të ndihmuar popullin ukrainas. Theksova me vendosmëri angazhimin e BE-së për të mbështetur edhe më shumë Ballkanin Perëndimor dhe për të çuar përpara të ardhmen e rajonit në Bashkimin Evropian.

Lufta në Ukrainë sjell kujtime të gjalla të luftërave rreth shpërbërjes së ish-Jugosllavisë në vitet 1990 dhe fillimin e viteve 2000.

Që atëherë, Bashkimi Evropian ka qenë thellësisht i angazhuar në rajon. Ne kemi punuar për të ndihmuar në shërimin e plagëve të atyre konflikteve, zgjidhjen e mosmarrëveshjeve të mbetura dhe modernizimin e shoqërive dhe ekonomive përmes perspektivës së anëtarësimit në Bashkimin Evropian. E ardhmja e Ballkanit Perëndimor qëndron qartë brenda BE-së – ata nuk janë oborri passhtëpie, por oborri ynë brenda.

Një ringjallje shqetësuese e tensioneve në rajon

Por edhe para luftës në Ukrainë, pati një ringritje shqetësuese të tensioneve në rajon, veçanërisht brenda Bosnjë-Hercegovinës dhe midis Serbisë dhe Kosovës. Ne kemi parë ndërhyrje nga jashtë që synojnë të destabilizojnë fqinjët tanë dhe të dobësojnë Bashkimin Evropian, veçanërisht përmes fushatave tinëzare dhe të mirë-dokumentuara të dezinformimit të Rusisë. Vështirësitë e pandemisë Covid-19 në të gjithë Evropën janë shfrytëzuar, por këto fushata janë rritur më tej ndjeshëm që nga fillimi i luftës kundër Ukrainës. Frika nga rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve si rezultat i luftës në Ukrainë është gjithashtu shumë e fortë në Ballkanin Perëndimor, vende që janë shumë më të varfra se ato në BE. Kjo u shfaq qartë në diskutimet e mia me autoritetet dhe shoqërinë civile.

“Ne e njohim zhgënjimin në rajon për vonesat në ecjen përpara në rrugën drejt BE-së. Mbështetja jonë praktike dhe një rrugë e qartë përpara për integrimin në BE janë thelbësore për ta mbajtur rajonin të vendosur në këtë rrugë.”

Ne po ofrojmë mbështetje të fortë për të luftuar dezinformimin dhe për të forcuar qëndrueshmërinë kibernetike. Ne jemi të bashkuar për të ndaluar luftën e pajustifikuar dhe të paprovokuar në Ukrainë dhe po bashkojmë forcat në zbatimin e sanksioneve të ashpra ndaj regjimit të Putinit. Në Shqipëri, e përgëzova vendin për përdorimin e vendit të tij dyvjeçar në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, duke punuar ngushtë me BE-në në interes të paqes dhe drejtësisë ndërkombëtare. Ne e njohim zhgënjimin në rajon për vonesat në ecjen përpara në rrugën drejt BE-së. Njerëzit në Ballkanin Perëndimor janë shumë të vendosur në vendosmërinë e tyre për t’u bashkuar me BE-në. Më bëri përshtypje kur një grua e re më tha: ‘Nëse BE-ja nuk vjen tek ne, ne vijmë në BE’. Shifrat e larta të emigracionit janë provë: shumë të rinj po largohen nga rajoni për të ardhur në BE.

Si mbështetja jonë praktike, ashtu edhe një rrugë e qartë përpara për integrimin në BE janë thelbësore për ta mbajtur rajonin të vendosur në rrugën drejt BE-së. U ritheksova liderëve në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë se të dyja vendet kanë përmbushur të gjitha kërkesat për fillimin e negociatave të anëtarësimit me BE-në. Ata janë gjithashtu 100% në përputhje me vendimet tona të politikës së jashtme. Unë personalisht jam duke punuar për të siguruar që fillimi i negociatave të anëtarësimit të ndodhë sa më shpejt të jetë e mundur. Kjo duhet të ndodhë tani, ende nën presidencën franceze të Këshillit të BE-së. Unë po inkurajoj Maqedoninë e Veriut dhe Bullgarinë që të zgjidhin çështjet e tyre të mbetura dypalëshe si çështje prioritare. Është në interesin e qartë strategjik të BE-së që të ecë përpara.

Angazhimi ynë për të mbrojtur sigurinë dhe stabilitetin në Bosnje-Hercegovinë dhe më gjerë

Në Bosnje dhe Hercegovinë, situata politike është bërë shumë shqetësuese muajt e fundit. Takova trupat që shërbenin në operacionin tonë ushtarak evropian në vend, EUFOR Operation Althea. Për të theksuar angazhimin dhe vendosmërinë tonë për të mbrojtur sigurinë dhe stabilitetin në Bosnje-Hercegovinë dhe më gjerë, kohët e fundit vendosëm të dyfishojmë numrin e forcave ushtarake të BE-së në vend. Ne jemi vërtetë të vendosur në mbrojtjen e vlerave tona kundër kërcënimeve të jashtme dhe ruajtjen e stabilitetit në lagjen tonë më të afërt.

U nënvizova të gjithë liderëve të zgjedhur të vendit se ne duam ta shohim Bosnje-Hercegovinën të përparojë sërish në rrugën evropiane. E bëra të qartë në veçanti se autoritetet në Republikë Srpska duhet të kthehen në një qëndrim më konstruktiv për të lejuar vendimmarrjen e duhur në të gjitha institucionet shtetërore të Bosnje-Hercegovinën. Ne kemi punuar gjatë 9 muajve të fundit për të lehtësuar bisedimet për një paketë gjithëpërfshirëse të reformave kushtetuese dhe zgjedhore. Përparim i rëndësishëm ishte bërë dhe ishte e nevojshme vetëm një shtrirje përfundimtare në kohën kur unë isha në Bosnje-Hercegovinë. Bisedimet vazhduan për katër ditë pasi u largova nga vendi, por një marrëveshje nuk u arrit.

“Në këto kohë kur Evropa po përballet me sfida të pashembullta për sigurinë e saj, udhëheqësit e BiH kanë një përgjegjësi të veçantë për të mbrojtur unitetin, sovranitetin dhe integritetin territorial të vendit të tyre.”

Udhëheqësit politikë të Bosnje-Hercegovinë, humbën një tjetër mundësi kyçe për të zgjidhur çështjet e vjetra. Prioritetet afatshkurtra dolën nga nevoja për kompromis afatgjatë në interes të popullit. Në këto kohë kur Evropa po përballet me sfida të pashembullta për sigurinë e saj, udhëheqësit e Bosnje-Hercegovinës kanë një përgjegjësi të veçantë për të kapërcyer mosmarrëveshjet për të mbrojtur unitetin, sovranitetin dhe integritetin territorial të vendit të tyre.

Shkëmbim diskutimesh të frytshme me përfaqësues të shoqërisë civile

Gjatë vizitës sime në këto tre vende, pata mundësinë të shkëmbeja diskutime me përfaqësues të shoqërisë civile. Në Bosnje dhe Hercegovinë, takova gra të jashtëzakonshme ndërtuese të paqes, të cilat më treguan se si lufta dhe paqëndrueshmëria aktuale sjellin kujtime dhe frikëra të dhimbshme. Në Shqipëri dhe Maqedoninë e Veriut u takova me gazetarë, kontrollues faktesh, studiues dhe akademikë që po luftojnë dezinformimin dhe manipulimin e informacionit. Shumë kanë kontribuar gjithashtu në mënyrë aktive në Konferencën për Ardhmërinë e Evropës. Kontributet e tyre i mora në Shkup, nga një grup të rinjsh, të cilët ndanë ide praktike mbi demokracinë, sundimin e ligjit, si dhe marrëveshjen e gjelbër. Unë u thashë atyre se e ardhmja e Evropës është më shumë e ardhmja e tyre, sesa e imja – BE-ja është rruga që njerëzit evropianë të mbijetojnë. Angazhimi i tyre ndihmon në ndërtimin e së ardhmes së vendeve të tyre si pjesë e familjes evropiane: një Union i demokracive të qeverisur nga shteti i së drejtës.

“Angazhimi i shoqërisë civile në Ballkanin Perëndimor ndihmon në ndërtimin e të ardhmes së vendeve të tyre si pjesë e familjes evropiane: një Union i demokracive të qeverisur nga shteti i së drejtës”.

Sulmi brutal i Putinit ndaj Ukrainës i detyron të gjitha vendet të bëjnë një zgjedhje. Një zgjedhje midis shtetit ligjor dhe sundimit të armës, midis një rendi të bazuar në rregulla dhe një bote agresioni të zhveshur. Me vendet që vizitova, ne jemi të bashkuar në përpjekjen për të ndalur luftën e egër në Ukrainë. Ne duhet të vazhdojmë të punojmë ngushtë së bashku për ta mbajtur Ballkanin Perëndimor të qetë, të qëndrueshëm dhe të vendosur në rrugën drejt BE-së.