U ndjeva shumë keq kur lexova se Vladimir Putin shpalli fillimin e një “operacioni ushtarak special” në Ukrainë.
Imazhet e civilëve të gjakosur dhe ndërtesave të banimit të bombarduara vërshojnë telefonin dhe televizorin tim. Ndihem ende e dridhur. Dhe e zemëruar.
Më goditi fizikisht sesi zoti Putin abuzon me gjuhën time. E vjedh për të pretenduar se po mbron të drejtat e rusishtfolësve. Rusishtja është gjuha ime amtare. Është gjuha që flas me fëmijët e mi. Dhe nuk dua të jetë gjuha e luftës. Fatkeqësisht, kjo është ajo që është bërë.
Këto fjalë nuk do të ofrojnë asnjë ngushëllim për ata që janë nën zjarr në Ukrainë – por më e pakta që qytetarët rusë si unë mund të bëjnë është të mos heshtin, qoftë edhe nga larg. Më vjen keq vetëm që nuk fola kur gjithçka filloi në 2014.
Kanë kaluar tetë vjet që kur Rusia aneksoi Krimenë dhe separatistët e mbështetur nga Rusia filluan një luftë në rajonin e Donbasit. Tani, 1.5 milionë njerëz që ikën prej andej në zona më paqësore të Ukrainës janë sërish në rrezik të humbasin jetën dhe shtëpitë e tyre. Ndjehet sikur çdo shpresë për paqe është zhdukur.
Unë njoh shumë ukrainas që janë të gatshëm të luftojnë dhe të mbrojnë lirinë e tyre. Ajo që po ndodh tani, është shumë e frikshme, por ukrainasit do të luftojnë për pavarësi deri në fitore”, më shkroi njëri.
Një tjetër tha: “Është shansi i fundit për të ndaluar diktatorin”. Ata po e thonë këtë në të gjitha mediat sociale, gjithashtu. Ata që munden po i bashkohen ushtrisë. Të tjerë po ndërtojnë strehimore, duke ofruar ndihmën e parë dhe ushqim. Ukrainasit jashtë vendit po postojnë në mediat sociale, duke bërë thirrje për sanksione dhe mbështetje ajrore dhe mbledhje fondesh për përpjekje humanitare.
Por unë nuk mund të shoh dikë të etur për të qenë në vijën e parë për anën e kundërt. Ndoshta për shkak se termi “komb vëllazëror”, të cilin Kremlini e ka abuzuar prej vitesh, do të thotë diçka reale për rusët me prindër, vëllezër e motra dhe miq në anën tjetër të kufirit.
Ose ndoshta është për shkak të frikës dhe trishtimit për atë që vjen më pas – më pak liri dhe më shumë dhimbje. Prindërit e mi të moshuar në Rusi po grumbullojnë gjëra thelbësore si mielli dhe orizi. Ata kanë jetuar nëpër disa kriza ekonomike dhe kanë parë pasojat e raundeve të mëparshme të sanksioneve.
Njerëzit janë rreshtuar në banka për të nxjerrë paratë e tyre, nga frika se rubla do të rrëzohet. Lufta pothuajse me siguri do të godasë ekonominë, duke thelluar pabarazinë tashmë ekstreme në një vend ku pensioni mesatar i qeverisë janarin e kaluar ishte më pak se 200 dollarë në muaj.
Kam marrë mesazhe nga kolegët rusë që thonë mos u shqetësoni, kjo luftë është “politikë midis Rusisë dhe Perëndimit dhe mund të përfundojë së shpejti”. Ose që lajmet janë “të lodhshme”, veçanërisht pasi Perëndimi “ka propagandën e vet”.
Të tjerë kanë sugjeruar se kjo luftë ishte alternativa e vetme, duke pasur parasysh se rusët po vdesin në rajonin e Donbasit për tetë vjet – duke i bërë jehonë një billbordi në Shën Petersburg që tregonte një foto të Putinit me fjalët “ata nuk na lanë asnjë mundësi”.
Nuk është se të gjithë këta rusë janë domosdoshmërisht mbështetës të mëdhenj të zotit Putin. Shumë janë thjesht të rraskapitur, të frikësuar ose i janë nënshtruar një rryme të vazhdueshme propagande.
Pra, po, ne mund të shohim se si gjuha ruse është gjuha e luftës. Zoti Putin e bëri këtë. Edhe rusishtja është bërë gjuha e gënjeshtrës. Zoti Putin pretendon se Rusia po mbron “vlerat tradicionale”, por kjo është e rreme.
Çfarë lloj vlerash po mbrohen duke traumatizuar dhjetëra mijëra fëmijë dhe familje ukrainase? I detyron ata të fshihen nga bombat në metro? Për shumë njerëz, ikja nga zona e luftës nuk është një opsion.
A është dëshira e tërbuar e Putinit për të rivizatuar hartën e Rusisë dhe për të rikrijuar një perandori për t’u dhënë atyre rehati? E ashtuquajtura histori që ai citon për të justifikuar këtë agresion është e mbushur me gënjeshtra.
Linja midis fakteve dhe dezinformatave ka qenë e paqartë në Rusi për një kohë të gjatë. Familja ime dhe unë nuk jemi vetëm që kujtojmë tmerret e shekullit të kaluar që u kryen në emër të Bashkimit Sovjetik. Kremlini ka mohuar faktet kryesore rreth Holodomor, zisë së bukës që mori jetën e miliona ukrainasve.
Ajo ka zbardhur masakrat në Çeçeni dhe sulmin në shkollën e Beslanit. Megjithatë ne nuk kemi harruar. Dhe ne shohim se çfarë ka ndodhur vitet e fundit – persekutime politike, represion në rritje.
Heshtja e mospajtimit, mbyllja e Memorialit, organizata më e shquar e të drejtave të njeriut në Rusi. Hap pas hapi kemi parë mohimin dhe tentativën për fshirjen e së vërtetës historike.
Rusishtja është bërë gjuha e frikës. Prindërit e mi shmangin diskutimin e politikës me telefon; ata nuk janë vetëm. Meqenëse Kremlini ka mbytur lirinë e fjalës, shumica e rusëve që njoh kanë frikë të shprehin publikisht opinionet e tyre. Ata janë kthyer në bisedat e kuzhinës të epokës sovjetike për të ndarë pikëpamjet e tyre mbi politikën.
Ne kemi parë Kremlinin të godasë me dhunë protestat për zgjedhjet dhe të burgosurit politikë si Aleksei A. Navalny. Në ditën kur Putini nisi sulmin e tij në shkallë të plotë mbi Ukrainën, qeveria lëshoi një
deklaratë që paralajmëron se rusët që protestojnë mund të përballen me ndjekje penale.
Isha e zemëruar dhe e frikësuar kur pashë se paralajmërimi nuk i ndaloi rusët të dilnin në rrugë po atë ditë. Protestat u zhvilluan në të gjithë Rusinë, nga Moska në Shën Petersburg në Khabarovsk. Shenjat mbanin mesazhe si “Jo luftë” dhe “A e shihni të keqen dhe heshtni? Partner në krim!” Rreth 1800 persona u arrestuan.
Dhe nuk është vetëm kaq: disa gazetarë rusë e kanë dënuar hapur pushtimin e Ukrainës. Të famshëm rusë, gjithashtu. Ylli i tenisit Andrey Rublev përdori një shënues për të shkruar “jo luftë të lutem” në një objektiv kamerash në një turne ndërkombëtar, ndërsa aktorja Katerina Shpitsa shkroi se për herë të parë në jetën e saj “mendoi se mund të ishte më mirë” që gjyshja e saj të mos ishte”. nuk jam gjallë për të parë këtë ditë.
Kjo është pothuajse e paprecedentë. Të gjithë e dinë se fjalët e tyre nuk do ta ndalin makinën e luftës. Por, siç tha Yury Dud, një nga gazetarët e pavarur më të njohur në Rusi, të paktën fëmijët e tyre do ta dinë se nuk e mbështetën “frezinë perandorake” të kësaj qeverie. Ata e përdorin gjuhën tonë për paqe, jo luftë.
Unë u largova nga Rusia në vitin 2014 dhe më janë dashur vite për të mësuar se si të marr frymë dhe të flas lirshëm. Ende kam gungë kur më duhet të tregoj pasaportën time në kontrollin kufitar rus.
Do të jetë edhe më e frikshme pasi ta kem shkruar këtë. Por më duhet të them: rusishtja nuk duhet të jetë gjuhë lufte. Kjo luftë nuk është në emrin tim./FRontOnline/
