×
  • Opinione
  • Opinione

    Cheapfake, një mjet i rrezikshëm propagandimi: Rasti i refugjates nga Kosova

    FrontOnline
    20 Gusht 2021

    Kjo tregon që manipulimi me fotografi sikurse në këtë rast është propagandim i qëllimshëm duke u orvatur që të shtrembërohet e vërteta. Cheapfake të tillë janë të rrezikshëm sepse devijojnë realitetin dhe përpiqen të bindin njerëzit të besojnë diçka që nuk është e vërtetë.

    Ndërhyrja në fotografi duke ofruar kontekst të rremë apo duke përçuar informacion të pavërtetë, është nga format më të shpeshta të cheapfake në ditët e sotme. Mjafton një manipulim i lehtë dhe mesazhi që fotografia përçon mund të jetë katërçipërishtë i kundërt. Raste të tilla ekzistojnë që nga zbulimi i fotografisë dhe tashmë me mundësitë teknologjike, vetëm sa janë shpeshtuar. Përvoja na tregon që motivet për manipulime të tilla janë të ndryshme, duke filluar nga ato më të padëmshme, sikur argëtimi deri te arsyet për të dëmtuar tjetrin, siç janë motivet politike. Krahas këtyre dy motiveve, ekziston edhe përfitimi financiar si shtytje për të bërë manipulime.

     

    Një rast i tillë i propagandimit me qëllime politike ishte manipulimi në fotografinë e mëposhtme. Kjo është cheapfake për shkak se autori ka manipuluar duke shtrembëruar të vërtetën. Fotografia në anën e djathtë është e publikuar nga Reuters në vitin 1999 dhe tregon për gruan shqiptare dhe 2000 refugjatët e tjerë që kërkonin të hynin në Maqedoni, në pikën kufitare të Bllacës. Madje kjo fotografi konsiderohet nga më të fuqishmet që fotografët e Reutersit kanë shkrepur. Ndërkohë, pas më shumë se dy dekada, e njëjta fotografi e Sherife Lutës ripublikohet në internet, por e manipuluar për të shpërndarë një propagandë pasi e njëjta grua paraqitet sikur viktimë serbe e bombardimeve të NATO-s. Fotografia në anën e majtë është manipulim dhe është publikuar në Twitter nga Ambasada Ruse në Afrikën e Jugut, një terren ku propagandat e tilla mund të jenë më të suksesshme marrë parasysh mungesën e informacioneve që mund të mbizotërojnë në atë vend lidhur me luftën në Kosovë. Propagandisti i famshëm nazist, Joseph Goebbels thotë se propaganda bëhet joefektive në momentin që ne jemi të vetëdijshëm për të. Prandaj, diplomacia ruse në këtë rast bën propagandë në një pjesë të botës ku pritshmëria që ajo të jetë efektive është më e madhe. Për ta kuptuar manipulimin mjafton thjesht një verifikim bazik i fotografisë, duke e kërkuar ndihmën e Google që ta kërkojë të njëjtën fotografi nëse është publikuar edhe më herët në internet, me opsionin “search Google for image”.

    E njëjta fotografi është manipuluar edhe më parë dhe është shfaqur në një transmetim televiziv të agjencisë shtetërore ruse të lajmeve, RIA Novosti, në gusht të vitit 2014. Aty Sherife Luta paraqitet si një nënë serbe, viktimë e bombardimeve të NATO-s pasi në fotografinë e manipuluar janë fshirë refugjatët e tjerë dhe në prapavijë është vendosur një objekt i rrënuar. Kjo tregon që manipulimi me fotografi sikurse në këtë rast është propagandim i qëllimshëm duke u orvatur që të shtrembërohet e vërteta. Cheapfake të tillë janë të rrezikshëm sepse devijojnë realitetin dhe përpiqen të bindin njerëzit të besojnë diçka që nuk është e vërtetë.

    Ky shembull i Cheapfake tregon se sa mjet i rrezikshëm propagandimi mund të jetë. Manipulimet e tilla mund të krijojnë narrativa të bazuara në të pavërteta, prandaj shoqëritë duhet të jenë të vetëdijshme për format e tilla, të cilat mund të vijnë edhe nga adresa zyrtare, siç ishte rasti me fotografinë e Reuters-it, e manipuluar hollësisht dhe e publikuar edhe në profile zyrtare të diplomacisë ruse në Twitter.

    Nga Rubrika
    Opinione25 Nëntor 2024
    Shkruan: Ben Blushi 116 vjet më parë, në vitin 1908, aty nga ora 12 paradite, e datës 20 nëntor, që binte e...
    Opinione22 Nëntor 2024
    GJNP ka nxjerrë urdhër-arreste kundër kryeministrit të Izraelit Netanjahu dhe ish-ministrit të Mbrojtjes Gallant. Çfarë do të thotë kjo dhe çfarë pasojash...
    Opinione21 Nëntor 2024
    Nga Hisen Berisha: Kështu veprojnë tradhtarët e të shiturit tek armiqtë e vendit. Në një shtet të konsoliduar me sistem juridik të...
    Të tjera
    Lajme25 Nëntor 2024
    Deputetët e Kuvendit të Kosovës, do t’i mbajnë hiç më pak se tri seanca për tri ditë. E para do të jetë...
    Lajme25 Nëntor 2024
    Sot është bërë edhe përurimi i nisjes së punimeve të projektit për modernizimin dhe përmirësimin e sistemit të ujitjes Radoni-Dukagjin. Projekti ka...
    Lajme25 Nëntor 2024
    Faton Peci, ministër i Bujqësisë i ka “rënë pishman” për grantet që i dha këshilltarit të tij Naim Huruglica dhe vëllaut të...
    Lajme25 Nëntor 2024
    Shefja e grupit parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje Mimoza Kusari- Lila, nuk ka komentuar fjalimin e presidentes Vjosa Osmani në adresimin e saj...
    Vip25 Nëntor 2024
    Mëngjesi i sotëm ka nisur i tensionuar për dy banoret e shtëpisë, Gresën dhe Xhenetën. Ato kanë debatuar me njëra-tjetrën me tone...
    Lajme25 Nëntor 2024
    Kryetari i LDK’së, Lumir Abdixhiku, sot në Vushtrri do ta shpalosë programin për arsim. Ky projekt sipas LDK-së, synon ta transformojë arsimin...

    FrontOnline, © 2024 Të gjitha të drejtat e rezervuara.