Gent Rexha, 24-vjeçar nga Prishtina, muajt e parë të pandemisë së koronavirusit, i ka kaluar në një dhomë 23 metra katrorë në Vjenë.
Dhomën, që deri para marsit e ka shfrytëzuar vetëm për gjumë, pandemia e ka shtyrë ta shfrytëzojë edhe për qëndrim tërë ditën, punë, gatim dhe ushtrime fizike.
Ai në Austri është në përfundim të studimeve të nivelit master, në fushën e shkencës mbi të dhënat.
Kur kreativiteti ka filluar t’i bie, ashtu sikurse vullneti për punë apo çfarëdo tjetër, dëshira për të kaluar më shumë kohë me familje atij i është rritur goxha.
“Kam filluar të flas me familjen shumë më shpesh, flisja çdo ditë me ta, edhe ata ishin vetëm brenda. Në atë fillim ende askush nuk ka qenë i infektuar dhe nuk kemi pasur ndonjë telashe”, tregon Rexha.
Duke kujtuar muajt e parë të pandemisë, Rexha ka thënë për Radion Evropa e Lirë se ndonëse i ishte ofruar mundësia që të kthehej në shtëpi, ai ka menduar që periudha e izolimit nuk do të zgjaste më shumë se dy eventualisht tri javë.
Përveç kësaj, edhe shqetësimet për infektim gjatë rrugës dhe bartje të virusit tek anëtarët më të moshuar të shtëpisë, e kanë ndalur dhe nuk ka marrë rrugën për në vendlindje.
Dhe jo vetëm atij. Edhe shumëkujt tjetër që jeton jashtë vendlindjes, dilema të tilla pashmangshëm u kanë kaluar në mendje.
Njerëzit nuk kanë qenë të sigurt me çfarë po përballen dhe ndërkohë që janë ashpërsuar masat kufizuese nga autoritetet, ata janë detyruar të përballen me nivele të ndryshme të izolimit, çka potencialisht mund të ketë ndikuar në ankth, mungesë të komunikimit me shoqërinë, pa harruar edhe humbjet e vendeve të punës dhe vështirësitë financiare.
Këto dhe shumë aspekte tjera kanë shtyrë Amanda Mataijan, që të organizojë grupe mbështetëse për të huajt rreth shëndetit mendor në Republikën Çeke.
Mataija nga Kroacia, e cila punon në zyrën e kompanisë Hewlett-Packard (HP) në Pragë, ka thënë për Radion Evropa e Lirë se është nisur nga edhe përvoja e vet personale, kur ka vendosur të organizojë grupe të tilla.
Sipas saj, këto organizime synojnë do t’iu ndihmojnë të huajve që të këmbejnë përvoja me të cilat mund të përballet secili prej tyre në përditshmëri.
“Ideja që jeni të bllokuar në një vend të huaj, sidomos për ata që janë nga Amerika, Amerika Jugore, Australia, ata nuk mund vetëm të blejnë biletë e të shkojnë në shtëpi. Ata kanë mbetur këtu, larg rrethit të tyre shoqëror, larg familjeve, andaj edhe e përballojnë situatën më rëndë. Një tjetër gjë është edhe kur nuk e flet gjuhën e atij vendi. Si do të sigurosh mbështetje adekuate? Pra qasja në shërbime është menjëherë më e kufizuar”.
Ajo ka përmendur edhe çmimet e larta për të siguruar shërbimet që mund t’iu duhen këtyre personave.
“Shumë të huaj nuk kanë qasje në shërbimet shëndetësore publike dhe psikologët aty. Ka një listë pritjeje dhe duhet të presësh me muaj që të kesh një takim, natyrisht, nëse keni sigurim shëndetësor. Nëse nuk keni sigurim shëndetësor, atëherë duhet t’iu drejtoheni institucioneve private. Këto të fundit janë shumë të shtrenjta, një orë është rreth 80 euro”, ka thënë Mataija
Mataija ka treguar se interesimi për grupet që organizon nga muaji mars është tejet i madh. Tani për tani grupet organizohen tri herë në javë, nga dy grupe për 1 orë e gjysmë, derisa pjesëmarrja, ka treguar ajo, është në bazë të donacioneve.
Për shkak të rritjes së shpejtë të numrit të të infektuarve me koronavirus në këtë shtet, autoritetet çeke kanë ndaluar grumbullimet e njerëzve në hapësira të hapura dhe mbyllura, andaj takimet Mataija ka thënë se po organizohen online.
Lidhur me këtë temë e përditshmja britanike, The Financial Times, ka cituar një sondazh të kryer së fundmi nga kompania e shitjes së patundshmërive, Knight Frank, sipas së cilës, gati dy të tretat e personave që kanë një punë jashtë shtetit (64 për qind), kanë thënë se izolimi i ka nxitur të marrin vendime për të blerë pronë në vendlindje.
Prej tyre, 29 për qind kanë thënë se do të kthehen nëpër shtëpitë e tyre me orar të plotë derisa të tjerë kanë kërkuar një shtëpi të cilën do të mund ta përdornin në të ardhmen, apo edhe përgjatë valës së dytë të pandemisë.
“Pandemia e vendosi familjen dhe shoqërinë në një dritë tjetër”
Dhe nëse jo për të blerë pronë në Kosovë, Gent Rexha ka thënë se krahas dëmeve që ka shkaktuar pandemia, atë, dhe beson edhe shumë të tjerë, kjo situatë e ka shtyrë të mendojë ndryshe për rëndësinë e familjes.
“Besoj se pandemia e ka vendosur familjen dhe shoqërinë në një dritë tjetër. Pra e vlerëson më shumë dhe ia di më shumë vlerën familjes”, shprehet Rexha.
Ai madje ka thënë se gjatë kësaj periudhe ka biseduar me anëtarë të familjes së gjerë, me të cilët mund të mos ketë komunikuar me muaj apo vite, të cilët janë shqetësuar për shëndetin e tij, meqë ka qenë larg shtëpisë këtë kohë.
Mungesa e familjes dhe kushtet e izolimit ia kanë vështirësuar, qoftë punimin e temës së diplomës, qoftë punën që ka në kompaninë Siemens.
“Në fakultet e fillova temën e diplomës por në dy tre muajt e parë, do të thotë, prill dhe maj, nuk kam arritur të bëj pothuajse asgjë, thjesht nuk kisha vullnet, nuk e kisha hapësirën e punës që t’iu përkushtohesha obligimeve të mia. Në të njëjtën kohë, larg shtëpisë, isha me merak. Tani kur e shoh çfarë kam punuar në temë të diplomës prej marsit, prillit dhe e krahasoj me punën e qershorit, korrikut – kur më në fund kam shkuar në shtëpi në Kosovë – dallimi ishte sikur nata me ditën”, ka thënë mes tjerash ai.
Por, çka nëse Austria mbyllet prapë?
Rexha është përgjigjur shpejt. Ai ka thënë se meqë mund të punojë nga shtëpia, tashmë e ka ndarë mendjen rreth mundësisë së izolimit të dytë.
“Jam i përgatitur vetëm për blerje të biletës së autobusit. Nuk ka aty zgjidhje tjetër për mua, dhe mendoj që në atë moment kur të ndodhë diçka e ngjashme, unë mund të vazhdoj t’i kryej të gjitha punët e mia edhe nga Kosova”.
