Një raport i ri nga Iniciativa Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional eksploron paralele në kontrabandën e karburanteve midis konflikteve të kaluara në ish-Jugosllavi dhe konfliktit aktual në Ukrainë, raporton portali Front Online.

Kontrabanda e karburanteve, një tregti e paligjshme, që ka rrënjë të thella, e cila ka vazhduar për më shumë se tre dekada në Ballkan, është një shqetësim për ekonominë dhe sigurinë e rajonit.

Në vitin 2022, sipas këtij raporti, më shumë se 3 mijë ton karburant ilegal me vlerë 4.3 milionë euro u kapën nga autoritetet ballkanike, përafërsisht katër herë më shumë se në vitin 2021.

Por kjo është vetëm maja e ajsbergut.

“Për shembull, Bullgaria vetëm në vitin 2019 u përball me humbje të mundshme buxhetore prej 250 milionë eurosh për shkak të tregut të paligjshëm të karburantit”, sipas raportit të ri nga Iniciativa Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional.

Pushtimi rus i Ukrainës dhe kriza elektorale libiane në vitin 2022 çuan në vendosjen e kufizimeve ndaluese të importeve të naftës nga këto dy vende. Raporti thotë se këto zhvillime tërhoqën vëmendjen ndaj flukseve të paligjshme të karburantit në vitet 1990 në Ballkan, veçanërisht gjatë sanksioneve që prekën Republikën Federale të Jugosllavisë.

“Shkalla e kontrabandës së karburanteve në Ballkan është zvogëluar që nga vitet 1990, por tregtia e paligjshme vazhdon ende, duke ndikuar në vazhdën e lumit Danub dhe Detin Mesdhe përmes portit të Durrësit. Konflikti i vazhdueshëm në Ukrainë paraqet një rrezik potencial për kontrabandën ruse të naftës bruto përmes Detit të Zi”, thotë Sasha Gjorgjeviç, autor i raportit.

Ndalimi i ardhshëm i shpallur i importeve të naftës së papërpunuar të Bullgarisë nga Rusia në vitin 2024 mund të ridrejtojë tregtinë e paligjshme të karburanteve drejt Ballkanit.

“Bullgaria, Rumania, Shqipëria dhe Serbia mund të dalin si qendra për aktivitetet e kontrabandës së karburanteve. Portet si Burgasi, Konstanca dhe Durrësi mund të shërbejnë si pika hyrëse për operacionet e kontrabandës në Ballkan, duke u lidhur me rrugët ekzistuese përgjatë lumit Danub, ku pothuajse 40 vendndodhje vetëm në Serbi janë në rrezik të kontrabandës së karburantit përgjatë lumit”, shpjegon Gjorgjeviç.

Raporti thekson se aktorët mbizotërues të përfshirë në kontrabandën e fundit të karburanteve në Ballkan janë një përzierje e rrjeteve kriminale dhe aktorëve të huaj që veprojnë përtej kufijve.

“Individë të ndërlidhur me kombësi të ndryshme formojnë rrjete kriminale që veprojnë përtej kufijve, duke përdorur rrugë të ndryshme, kryesisht brenda lumit Danub dhe Detit Mesdhe, për aktivitete të paligjshme. Fokusi i tyre qëndron në transportin, shpërndarjen dhe tregtinë ilegale të karburanteve”, sqaron Gjorgjeviç.

Raporti përfundon se kjo thekson nevojën për bashkëpunim rajonal dhe përpjekje kolektive për të luftuar me efektivitet kontrabandën e karburanteve. /Front Online/