Paramilitarët e udhëhequr nga komandanti famëkeq serb Zeljko Raznatovic, alias Arkan, luftuan në Bosnjë, Kroaci dhe Kosovë, por përse askush prej tyre nuk u burgos për krimet e njësisë së tij?

Jusuf Trbic kujton herën e parë që pa Arkanin, të ulur në një kamion ushtrie të ngarkuar me armë në Bijeljina të Bosnjës Lindore. Ishte ora rreth 4 e pasdites më 2 Prill 1992, pak pasi forcat serbe kishin marrë qytetin. Trbic njohu fytyrën e Zeljko Raznatoviç – Arkanit, nga raportet televizive; ai tashmë njihej si një njeri për t’u frikësuar, shkruan Balkaninsight, raporton Gazeta Express.

Trbic sapo ishte kapur nga Garda Vullnetare Serbe e Arkanit, ‘Tigrat’. Gjatë orëve të ardhshme, gjatë natës deri në agim, ai u rrah dhe u torturua, ndonjëherë në prani të vetë Arkanit. “Ata e dinin se çfarë po bënin,” i tha Trbic BIRN. “Nuk kisha një milimetër lëkurë të bardhë; e gjitha ishte e zezë dhe blu. ”

Në fund të fundit ai u la i lirë sepse Arkani e kishte kapur për një arsye – ai ishte një gazetar lokal dhe shefi i paraushtarakëve donte që ai të transmetonte një thirrje për boshnjakët në Radio Bijeljina për të hequr dorë nga armët e tyre, tha ai. Të tjerët nuk ishin aq me fat.

Një grua nga Bijeljina, e cila kërkoi të mbetej anonime, tha se ishte 19 vjeç kur burrat e Arkanit trokitën në derën e familjes së saj një natë më prill 1992. “Ata ishin të maskuar, kështu që ne vetëm mund t’u shikonim sytë”, kujton ajo, raporton Express.

Paraushtarakët plaçkitën pasurinë e familjes, morën para dhe ari. Një luftëtar e goditi atë në shpinë dhe asaj i ra të fikët. Kur ajo u zgjua, ajo dhe kunata e saj ishin lakuriq dhe të përgjakur. Të nesërmen, Arkani mbërriti dhe e përdhunoi atë, pretendoi ajo.

“Arkan erdhi për herë të parë pas asaj nate. Erdhi, më kapi për flokësh dhe më largoi. Më çoi në një apartament dhe ai më abuzoi atje. Ai më ktheu gjysmë i vdekur dhe më pas [e bëri] përsëri të nesërmen,”tha ajo në një intervistë për BIRN.

“Pastaj vijnë ushtarë të tjerë dhe më abuzuan para fëmijëve të mi, vjehrrës time dhe të gjithë të tjerëve,” vazhdoi ajo. “Unë iu luta që të më vrisnin që të mos vuaja më. Ata thjesht qeshën përsëri cinikisht dhe më thanë se nuk do të fitonin asgjë nëse do të më vrisnin, sepse unë do të vrisja veten. “

Megjithëse dëshmia e saj nuk është testuar kurrë në gjykatë, ajo që nga ajo kohë është njohur zyrtarisht si një viktimë e përdhunimit të luftës nga shteti boshnjak dhe është kompensuar për atë që pësoi.

Vendimet në Gjykatën Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë kanë vërtetuar se të paktën 48 vetë u vranë në Bijeljina nga paramilitarët serbë në dy ditët e para të prillit 1992. Por asnjë nga njerëzit e Arkanit nuk është burgosur kurrë për vrasje, përdhunim ose plaçkitje – ose për ndonjë nga krimet e tjera që ata akuzohen se kanë kryer gjatë luftërave në ish Jugosllavi në vitet 1990, raporton Express.

Arkan ishte akuzuar për krime lufte nga gjykata e mbështetur nga Kombet e Bashkuara në Hagë në kohën kur u qëllua për vdekje në hotelin Intercontinental të Beogradit në janar 2000, por vrasja e tij siguroi që ai të mos dilte kurrë në gjyq.

Që atëherë, vetëm një nga luftëtarët e tij është dënuar ndonjëherë për kryerjen e një krimi lufte ndërsa shërbente me Tigrat – Boban Arsic, i shpallur fajtor nga një gjykatë Kroate për vrasjen e një çifti të martuar në një fshat të vogël në 1992 – dhe madje ai u dënua në mungesë sepse vendndodhja e tij ishte e panjohur.

Disa Tigra janë burgosur që nga krimet e tjera gjatë dhe pas luftërave Ballkanike, të tilla si vrasja e Kryeministrit Serb Zoran Gjingjiç në 2003.

Eksperti i Ballkanit Christian Axboe Nielsen, profesor i asociuar në Universitetin e Aarhusit, thekson se Tribunali i Hagës u krijua për të ndjekur penalisht të dyshuarit e nivelit të lartë, jo luftëtarët e zakonshëm: “Supozimi dhe pritja ishte që gjykatat e krimeve të luftës në vendet individuale e ish-Jugosllavisë përfundimisht do të fillojë të ndjekë penalisht radhët e njësisë së Arkanit.”

Por kjo nuk ndodhi. Në Serbi, shpjegoi Nielsen, hetimet gjithashtu “shmangu me studim ndjekjen e zinxhirit të komandës”, duke mos synuar asnjëherë zyrtarët e lartë që bënë të mundur ekzistencën e njësive paraushtarake.

“Ka thjesht pak ose aspak vullnet politik – dhe pak oreks publik – për këtë në Serbi edhe sot,” tha ai.

Ky shkrim është botuar nga balkalninsight.com para 6 vjetësh.