Qeveria e re e Serbisë më në fund u plotësua pas ndarjes së portofoleve të fundit. Nga 21 postet ministrore, dhjetë i kaluan grave. Kabineti i ri drejtuar nga kryeministrja Ana Brnabiç po diskuton programin e ri.
Edhe dyshimet e fundit rreth kuadrit u sqaruan, pasi Partia Socialiste e Serbisë (SPS) njoftoi se zëvendëskryeministër i parë dhe ministër i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë do të jetë Branko Ruzhiç. Ivica Tonçev, edhe ai një kuadër i SPS, do të jetë ministër pa portofol, ndërsa kolegia nga partia e tij, Slavica Gjukiç Dejanoviç, do të jetë këshilltare speciale e Ivica Daçiçit, kryetarit të ri të parlamentit serb.
Kështu mori fund saga katërmujore për formimin e qeverisë së re, e cila në një mënyrë që tashmë është bërë e zakontë, shërbeu për një tjetër vonesë dhe argëtim mediatik me ofrimin e emrave të ministrave të mundshëm.
Nuk i beson askujt
Megjithëse u njoftua se në qeverinë e re do të gjenden shumë fytyra të reja, në fund u bë e qartë, se theksi kishte qenë më shumë tek rokadat e personelit brenda partisë në pushtet, Partisë Progresive Serbe (SNS). Një numër ministrash kanë ruajtur portofolet e tyre, disa kanë ndërruar vetëm vendet, dhe fytyrat e reja me përjashtime modeste, janë politikanë që deri tani kanë pasur promovim të fortë publik dhe mediatik.
Gjithashtu vihet re se shumë ministra gjenden në pozicione, për të cilat nuk kanë përvojë dhe që nuk kanë asnjë lidhje me kualifikimet e tyre profesionale. Dushan Spasojeviç, nga Fakulteti i Shkencave Politike, thotë për DW se “synimi ka qenë padyshim që në poste ministrore të vendosen njerëz të partisë ose që kanë qenë ndërkohë në qeveri, dhe jo se janë ekspertë për diçka”. Për shembull për ministrin Aleksandar Vulin kjo është ministria e katërt. E pamundur që ai të jetë një politikan aq universal, sa t’i bëjë të gjitha me po aq sukses”.
Gazetari Slobodan Stupar vlerëson për DW se “Aleksandar Vuçiç i ka bërë institucionet aq të pakuptimta, sa po të mos i duhej zyrtarisht ta formonte qeverinë, nuk do ta kishte bërë”. Ai është një politikan, që nuk i beson askujt dhe kjo është arsyeja, pse duhet të jetë përgjegjës për gjithçka, që nga shëndetësia deri te ekonomia. Kemi të bëjmë me një kaos, në të cilin vetëm ai është udhëheqësi. “Këtu nuk ka asnjë ndryshim midis qeverisë së parë dhe kësaj të fundit të përcaktuar nga Aleksandar Vuçiç”, mendon Stupar.
Mesazhet e Vuçiçit drejt Perëndimit
Vëmendje të veçantë shkaktoi rekomandimi i Presidentit të Serbisë, që në qeverinë e re të jenë 50 përqind gra. Ky synim është përmbushur kryesisht. Përshtypja se Vuçiç e mat me saktësi pulsin e opinionit publik perëndimor nuk është e re, sepse analistët pranojnë që Aleksandar Vuçiç e di shumë mirë se çfarë jep rezonancë pozitive në Perëndim.
“Pjesëmarrja e grave ka një funksion të ngjashëm me atë të kryeministres. Ky është informacioni, që do të transmetohet në pothuajse të gjitha mediat dhe është e sigurt se për këtë arsye mediat e huaja nuk do të merren me faktin se kush është Ratko Dmitrović dhe nëse ndonjë ministër është ekspert për vendin, ku është emëruar. Kjo tregon se Vuçiç e di se si funksionojnë mediat dhe si dërgohen mesazhet”, konstaton Dushan Spasojeviç.
Slobodan Stupar këtë moment e sheh si “dëshirën e dëshpëruar të Vuçiçit për të marrë ndonjë lavdërim nga Perëndimi”. Mendoj se edhe do të arrijë ta marrë ndonjë lëvdatë. Por nuk ka ndonjë mençuri të veçantë politike këtu, sepse nuk është e vështirë të vlerësosh, edhe për një njeri të thjeshtë, se çfarë i pëlqen Perëndimit”.
Qeveria e re do të ketë mandat të kufizuar, sepse është njoftuar se zgjedhjet e reja do të mbahen më së voni në fillim të prillit 2022. Megjithatë Dushan Spasojeviç tërheq vëmendjen për “një perceptim krejtësisht të gabuar nga opinioni publik serb, kur bëhet fjalë për këtë qeveri me mandat të kufizar”. Kur lexon për këtë, të krijohet përshtypja sikur është një qeveri, që do të funksionojë vetëm për disa javë. Në fakt ajo do të qeverisë për gati dy vjet, që nuk është pak, dhe mendoj se është e rëndësishme ta theksojmë këtë, sepse nuk është një mandat aq i shkurtër.”
Panik për shkak të Uashingtonit?
Gjithsesi kjo do të jetë qeveria e vazhdimësisë, kështu që nuk mund të presim diçka të re të veçantë, shton Spasojevic. “Përjashtim kyç mund të përbëjë politika e jashtme dhe nëse do të marrim ndonjë lloj nxitjeje, para së gjithash nga SHBA, kur është fjala për zgjedhjet presidenciale dhe ndoshta një lloj presioni më të fortë nga Bashkimi Evropian për Kosovën. “Kjo dinamikë e jashtme mund të ndikojë në mandatin e kësaj qeverie të re”, vlerëson Spasojeviç.
Fati politik i Aleksandar Vuçiçit me siguri që do të varet mjaft nga rezultatet e zgjedhjeve presidenciale në SHBA, thekson Sllobodan Stupar. “Unë mendoj se Vuçiç është në panik nga një fitore e mundshme e Joseph Bidenit. Një herë është përcaktuar për kandidatin e gabuar dhe kjo mund të ndodhë përsëri. “Administrata e demokratëve do ta detyronte Vuçiçin për qartësi, kur bëhet fjalë për Kosovën”, thotë Stupar.
Rusia e (pa)kënaqur
Në vështrim të parë ndoshta nuk ka lidhje direkte, por disa analistë në Beograd mendojnë se përbërja e qeverisë flet edhe për pastrimin nga kuadri rus brenda saj. Kjo duket para së gjithash në pjesëmarrjen e reduktuar ndjeshëm të SPS në koalicionin qeverisës, dhe përmes statusit të pasigurtë të Nenad Popoviçit, lojtarit të fortë rus në jetën politike të Serbisë. Sidoqoftë informacionet e fundit flasin se të martën (2710) në parlament mbërriti propozimi që Popoviç të bëhet përsëri ministër pa portofol, që me siguri do të thotë edhe vazhdimësi e politikës së jashtme, kur është fjala për marrëdhëniet me Moskën – cilado qoftë ajo politikë.
Ndërsa anulimi i vizitës së Sergej Lavrovit, siç u njoftua për shkak të koronës, u interpretua shpejt në opinionin serb si një paralajmërim tjetër diplomatik nga Moska, e cila tani hamendësohet se është e pakënaqur me sasinë e faktorit prorus në pushtet. SPS mohoi se është “përfaqësuesi i Rusisë në Serbi”, siç deklaroi kryetari i socialistëve, Ivica Daçiç. Daçiç deklaroi edhe se “anulimi i vizitës së shefit të diplomacisë ruse, Sergej Lavrov, në Beograd nuk mund të interpretohet si mbështetje ruse për këtë parti.”
