Ndalimi i mbulimit të fytyrës në hapësirat publike i njohur gjerësisht si “ndalimi i burkës” hyri në fuqi të mërkurën (1 janar) në Zvicër. Kushdo që shkel ndalimin përballet me një gjobë deri në 1,000 franga zvicerane (1,063 euro).
Më poshtë, një kronologji se pse Zvicra ndaloi mbulimin e fytyrës dhe cili është saktësisht ndalimi.
Pse Zvicra ndaloi mbulimin e fytyrës?
Në vitin 2021, zviceranët votuan ngushtë në favor të ndalimit të mbulimit të fytyrës në publik, duke përfshirë burkën dhe nikabin, veshje këto të grave myslimane. Rezultatet treguan se masa kishte kaluar me 51.2% në raport me 48.8% në një referendum, shkruan “IndianExpress”.
Njerëzit në Zvicër kanë një fjalë të drejtpërdrejtë në çështjet e tyre sipas sistemit të demokracisë së vendit. Atyre u kërkohet rregullisht të votojnë në referendume për çështje të ndryshme kombëtare ose rajonale.
Propozimi për të ndaluar mbulimin e fytyrës u soll nga Partia Popullore Zvicerane (SVP) e krahut të djathtë dhe u zhvillua me slogane të tilla si “Stop ekstremizmit”. Edhe pse plani nuk e përmendte drejtpërdrejt Islamin dhe gjithashtu bëri thirrje për ndalimin e protestuesve të dhunshëm në rrugë nga mbajtja e maskave, ai u pa gjerësisht si “ndalimi i burkës”. Qeveria zvicerane, megjithatë, e kundërshtoi atë duke argumentuar se nuk i takon shtetit të diktojë se çfarë të veshin gratë, sipas një raporti nga BBC.
Sipas hulumtimit të Universitetit të Lucernit, Gjermani, pothuajse askush në Zvicër nuk vesh burka dhe vetëm rreth 30 gra veshin nikab. Rreth 5% e popullsisë së Zvicrës prej 8.6 milionë banorësh janë myslimanë, shumica me origjinë nga Turqia, Bosnja dhe Kosova.
Komuniteti mysliman dhe organizatat e të drejtave të njeriut si Amnesty International kritikuan miratimin e ndalimit. Në një deklaratë, Amnesty International e quajti ndalimin “një politikë të rrezikshme që shkel të drejtat e grave, duke përfshirë lirinë e shprehjes dhe fesë”, transmeton Klankosova.tv.
Pas referendumit, miratimi përfundimtar legjislativ i Parlamentit Zviceran për ndalimin e mbulimit të fytyrës erdhi në shtator 2023. Vetëm në nëntor 2024 qeveria tha se ndalimi do të hynte në fuqi nga 1 janari 2025.
Çfarë saktësisht është e ndaluar?
Masa përfshin një ndalim të mbulimit të hundës, gojës dhe syve si në hapësirat publike ashtu edhe në ndërtesat private të aksesueshme për publikun. Megjithatë, ka disa përjashtime.
Ndalimi nuk zbatohet për avionët ose në ambientet diplomatike dhe konsullore, dhe fytyrat mund të mbulohen gjithashtu në vendet e adhurimit dhe vende të tjera të shenjta.
Mbulesa e fytyrës do të mbetet e lejuar për arsye që lidhen me shëndetin dhe sigurinë, për zakonet vendase ose për shkak të kushteve të motit, thuhet në vendim. Mbulesat do të lejoheshin gjithashtu për arsye artistike dhe argëtuese dhe për reklama.
Nëse mbulesa të tilla nevojiten për mbrojtjen personale në ushtrimin e lirisë së shprehjes dhe tubimit, ato duhet të lejohen me kusht që autoriteti përgjegjës t’i ketë miratuar tashmë dhe rendi publik të mos cenohet.
(Me të dhëna nga Reuters)
